Welkom bij Afstemwerk

Een plek voor (sociaal, jeugdzorg) werkers die aan zichzelf willen werken en zich willen verdiepen in het afstemmen op zichzelf,  de ander en de (werk)omgeving. Onderzoek, reflectie en bezinning krijgen ruimte in gesprek, in een moment van stilte, of in de vorm van een oefening of ervaring.

Vragen om mee aan de slag te gaan:

• Hoe zorg ik dat ik plezier houd en mijn werk betekenisvol blijf vinden? 

• Waarin voel ik me écht krachtig en in balans in mijn werk?

• Hoe blijf ik professioneel in complexe samenwerkingen?

• Wat raakt mij persoonlijk? Welke waarden vind ik belangrijk?

• Hoe ga ik om met twijfel of morele spanning zonder mezelf te verliezen?

• Wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik? Waar wil ik "van" zijn?

Wie ben ik

In mijn dagelijks werk ben ik consulent binnen de Wmo en Jeugdwet vanuit een sociaal team in een kleine gemeente. Met ruim 25 jaar ervaring in het sociaal domein, vooral op het snijvlak van jeugd, zorg, welzijn en onderwijs, heb ik veel veranderingen voorbij zien komen. Ook mocht ik actief meedenken over het verbinden van beleid en praktijk. Maar steeds opnieuw heb ik bewust gekozen om op de werkvloer te blijven. In het kleine het verschil maken, dáár word ik blij van in mijn werk. 

Sinds kort heb ik de Post-HBO opleiding Begeleidingskunde aan de Hanze afgerond en mag ik mijzelf supervisor en coach noemen. Als begeleidingskundige wil ik professionals helpen om die betekenisvolle momenten in hun werk te blijven zien en waarderen. Zodat ze ook in complexe en uitdagende situaties het kleine, waardevolle verschil blijven ervaren dat hun werk zo belangrijk maakt.

In dit werkveld spelen voortdurend belangen op verschillende niveaus: bestuurlijk, organisatorisch, maatschappelijk én persoonlijk. Als professional sta je vaak onder druk en moet je schakelen tussen uiteenlopende systemen, verwachtingen en belangen. Iedereen heeft er een mening over. Het kan voelen alsof je telkens opnieuw moet bewijzen dat je doet wat goed is. Voor het kind, het gezin én het systeem. Die twijfels ken ik. Ik heb ze zelf ook ervaren. 

Op dit moment zijn er grote beleidsontwikkelingen gaande, zoals de Hervormingsagenda Jeugd (NJi, 2023) en het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming (Rijksoverheid, 2022). Daarin staan termen centraal als 'normaliseren' en 'versterken van de pedagogische basis'. Maar wat betekenen die woorden in de dagelijkse praktijk? Wat betekenen ze voor jou, als professional op de werkvloer?

Wat ik zie, is dat al gedurende enkele jaren, ervaren collega's uitvallen, veelal van baan wisselen of het vak helemaal verlaten. Niet vanwege een gebrek aan kennis of betrokkenheid, maar omdat het te veel wordt. Omdat het gevoel heerst geen grip te hebben op het werk en de werkomgeving. En met ieder vertrek gaat er ervaring, kennis en relationele wijsheid verloren. Daarmee verdwijnt ook het vermogen van het werkveld om jonge professionals stevig te laten landen. Te vaak moeten zij zonder bedding het wiel opnieuw uitvinden. Wat weer leidt tot uitval.

Mijn missie is om dat te helpen voorkomen. En ik geloof dat ik als begeleidingskundige hierin van betekenis kan zijn. Ik wil bijdragen aan het behoud, de groei en de versterking van professionals. Zodat mensen zoals jij en ik, die bewust kiezen voor dit vak, ook echt kunnen blijven doen waarvoor ze gekozen hebben. Door ruimte te creëren voor reflectie, leren, ontwikkelen en blijven voelen waar je hart ligt. 

Als begeleidingskundige wil ik helpen vertragen. Even stil te staan. Wie ben jij als professional? Wat drijft je, waar liggen je grenzen, waar zit je kracht? Ondersteuning bieden bij het versterken van jouw professionele identiteit. Teruggaan naar de kern van het vak, gekoppeld aan jouw kwaliteiten als persoon.

Deze visie sluit aan bij de missie van het sociaal werk, zoals geformuleerd in de Beroepscode voor de Sociaal Werker. Die stelt dat sociaal werkers moeten bijdragen aan het tot hun recht laten komen van mensen, in wisselwerking met hun sociale omgeving (BPSW, 2021). Om dat goed te kunnen doen, is het essentieel dat wij als professionals ook zélf tot ons recht komen en steeds opnieuw afstemmen op onszelf, op ons beroep, en op degene die we begeleiden.

Theoretische inspiratiebronnen

Als begeleidingskundige ben ik tijdens de opleiding geïnspireerd geraakt door verschillende denkers, theorieën en modellen. Mijn werkwijze is beïnvloed door deze bronnen, maar de begeleiding wordt altijd afgestemd op jou als vraagsteller. Jouw behoeften, context en tempo bepalen de koers; ik beweeg daarin mee en ondersteun bij wat er op dat moment nodig is.

De rode draad in mijn begeleiding is het werken aan jezelf en het afstemmen: afstemmen in jezelf; jij als persoon met je eigen normen, waarden en achtergrond; als professional in ontwikkeling; afstemmen in relatie tot je werkcontext; jij als professioneel individu en als onderdeel van je werkorganisatie en beroep.

De inspiratie die ik gebruik om samen te onderzoeken wat voor jou werkt in jouw professionele groei;

• PI-model ontwikkelt door Manon Ruijters (2015)
  

  Dit model maakt inzichtelijk hoe professionele identiteit zich ontwikkelt in de voortdurende wisselwerking tussen drie componenten: de persoon die je bent, het beroep dat je uitoefent en de context waarin je werkt (Ruijters, 2015). Het laat zien dat professionele identiteit geen vaststaand gegeven is, maar continu in beweging. Door deze elementen in samenhang te bekijken, ontstaat meer bewustzijn van hoe persoonlijke waarden, overtuigingen en ervaringen meespelen in het professioneel handelen. Dit biedt handvatten om meer in afstemming te komen met jezelf én met je professionele rol. Volgens Ruijters (2015) is professionaliteit een bewuste keuze om op een bepaalde manier met je vak om te gaan, waarbij je dienstbaar bent aan je klant en waarde haalt uit de continue verbinding van theorie en praktijk. Vanuit deze visie onderzoek ik samen met jou hoe jouw professionele identiteit zich ontwikkelt en wat daarin voor jou van waarde is. Het model heeft veel lagen, als het onderzoeken van je identiteit een vraagstuk is, zal dit in meerdere gesprekken aandacht krijgen.

• Integratiedriehoek van Frans Siegers (2018)
  De twee driehoeken in dit model verbinden denken, voelen en handelen (eerste niveau) met de context van persoon, beroep en werksituatie (tweede niveau). In begeleidingsgesprekken teken ik deze regelmatig uit om samen inzicht te krijgen in waar het schuurt. Bijvoorbeeld wanneer je gedrag niet overeen komt met wat je denkt of voelt. Of wanneer dat wat er in je werkorganisatie gebeurt botst met jou als persoon. In groepsbegeleiding gebruik ik het model om deelnemers uit te nodigen vragen te stellen vanuit de driehoek, wat leidt tot verdiepende reflectie en uitwisseling. Voor mij sluit het naadloos aan bij het thema afstemmen: afstemmen op jezelf, op je denken en voelen, op de ander én op de context waarin je werkt.

• Zijnsgericht Coachen – Korthagen & Nuijten (2020)
  Dit boek introduceert een coachbenadering die niet alleen kijkt naar gedrag of vaardigheden, maar zich richt op de diepere lagen van de persoon: overtuigingen, waarden, identiteit en zijnservaring. Centraal staat het idee dat duurzame verandering ontstaat wanneer mensen zich bewust worden van hardnekkige patronen (vasana's) die hun handelen onbewust sturen. Zijnsgericht coachen helpt om met mildheid naar jezelf te kijken, meer in contact te komen met jouw essentie en van daaruit keuzes te maken. In de begeleiding ga ik met jou graag onderzoeken welke overtuigingen diepgeworteld zijn en wat dit betekent voor jou als professional. Door stil te staan bij patronen ontstaat er ruimte voor bewustwording en kun je andere keuzes maken. Welke overtuigingen belemmeringen jou in je werk?

• Voice Dialogue – Brugman, Budde & Collewijn (2018)
  Het boek Ik ken mijn ikken, over Voice Dialogue en innerlijke meervoudigheid, sluit goed aan bij het thema van innerlijk afstemmen: bewust worden van wat er in jezelf gebeurt. Iedereen heeft innerlijke stemmen of 'ikken', zoals de kritische, zorgende of speelse ik. In de begeleiding pas ik dit toe door samen te onderzoeken, al dan niet met materialen, welke stemmen (ikken) op de voorgrond staan, welke onderbelicht blijven en hoe dit doorwerkt in je professioneel handelen. Door dit bewustzijn ontstaat er ruimte om regie te nemen: welke ik ga jij (meer) ruimte geven? 

• De Beroepscode voor de Sociaal Werker (BPSW, 2021) 
  Ethiek krijgt binnen mijn begeleiding een belangrijke plek, omdat het in de dagelijkse praktijk van het sociaal werk vaak niet expliciet wordt besproken. Beroepscodes en gedragsregels gelden voor alle professionals binnen het sociaal domein. Ik werk vanuit de Beroepscode voor de Sociaal Werker (BPSW, 2021) als uitgangspunt en begeleid je bij het reflecteren op lastige keuzes en dilemma's. Daarbij besteed ik ook aandacht aan jouw persoonlijke waarden en die vanuit je gezin van herkomst. Zo ontstaat meer inzicht en ruimte om in afstemming te handelen met jezelf én met de professionele normen en verwachtingen. In begeleidingsgesprekken maak ik regelmatig gebruik van de beroepscode-kaarten van TIMM Consultancy. Deze kaarten maken de principes uit de code op een visuele en toegankelijke manier bespreekbaar.

Om het afstemmen te verdiepen, werk ik veel met beeldende en creatieve werkvormen. Denk bijvoorbeeld aan het neerzetten van houten figuren of LEGO-poppetjes om verschillende innerlijke stemmen zichtbaar te maken. Ook maak ik gebruik van visuele hulpmiddelen zoals papier en stiften, fotokaarten en vloerankers. Je doet in het hier en nu ervaring op met deze werkvormen: door te tekenen, schrijven en visualiseren veranker je nieuwe inzichten en zet je meteen een stap in je ontwikkeling. Creatieve werkvormen helpen om het niet-zichtbare zichtbaar te maken, mits afgestemd op de leerfase van degene die begeleid wordt (Boer et al., 2015). Ze faciliteren reflectie op diepere lagen van identiteit, stimuleren de integratie van hoofd, hart en handen, en openen nieuwe invalshoeken voor ontwikkeling. Een doos met poppetjes, tekenpapier en stiften, kaarten zul je altijd op mijn bureau of in mijn tas vinden.

Mijn werkwijze sluit verder aan bij het competentieprofiel van de LVSC (2021) en het Hanze Venster, waarin professionele ontmoeting, eigenaarschap en ethiek centraal staan.